Çeliklerde sertlik testi yapmak için birkaç farklı yöntem kullanılabilir, ancak en yaygın olarak kullanılan iki yöntem Brinell Sertlik Testi ve Rockwell Sertlik Testi'dir.
İşte her iki testin nasıl yapılacağına dair temel bilgiler:
1. Brinell Sertlik Testi: Brinell sertlik testi, çelik yüzeyinin sertliğini belirlemek için yuvarlak bir çelik bilyenin yüzeye bastırılması ve bu basma işleminden kaynaklanan izin ölçümleri ile yapılır. Aşağıda Brinell sertlik testinin temel adımları verilmiştir:
a. Test yüzeyi hazırlanır: Çelik örneğin yüzeyi düzgün ve temiz olmalıdır.
b. Bilye ve yük seçimi: Belirli bir çelik sertliği için uygun bilye çapı ve yük seçilir. Bu değerler testin standartlarında belirtilir.
c. Basma işlemi: Bilye, çelik yüzeye belirli bir yük ile preslenir ve belirli bir süre boyunca bırakılır.
d. İzi ölçme: Bilye geri çekildikten sonra, bıraktığı izin çapı ölçülür.
e. Sertlik hesaplama: İzin çapı ve kullanılan yük ile Brinell sertlik numarası hesaplanır.
2. Rockwell Sertlik Testi: Rockwell sertlik testi, çelik sertliğini belirlemek için bir indenter (diamant veya küresel uçlu) kullanır ve bu indenterin çelik yüzeye ne kadar nüfuz ettiğini ölçer. Aşağıda Rockwell sertlik testinin temel adımları verilmiştir:
a. Test yüzeyi hazırlanır: Çelik yüzeyi temiz ve düzgün olmalıdır.
b. İndenter ve ölçek seçimi: İndenter tipi (diamant veya küresel uçlu) ve ölçek (A, B, C, vb.) seçilir.
c. Basma işlemi: İndenter, çelik yüzeye belirli bir ön yük ile preslenir, ardından daha büyük bir ana yük uygulanır ve bu yük altında ne kadar derine nüfuz ettiği ölçülür.
d. Sertlik okuma: İndenter geri çekilir ve ölçüm sonucu belirli bir Rockwell sertlik numarası olarak okunur.
Her iki sertlik testi yöntemi de çeliklerin sertlik değerlerini belirlemek için kullanılır ve çeşitli endüstriyel uygulamalarda önemlidir. Ancak, doğru sonuçlar almak için testlerin standartlara uygun olarak yapılması ve deneyimli personel tarafından uygulanması önemlidir.