Çelik tavlama, metal işleme endüstrisinde kullanılan bir yöntemdir ve çeliklerin farklı özellikler elde etmek veya istenmeyen gerilmeleri gidermek için çeşitli sıcaklık ve soğukluklarda işlem gördüğü bir süreçtir. Çelikte kullanılan tavlama çeşitleri, çelik malzemenin özelliklerini belirlemek için tasarlanmıştır ve çelik tavlama işlemleri genellikle aşağıdaki yöntemlere ayrılabilir:
1. İzotermal Tavlama: Bu yöntemde, çelik belirli bir sıcaklıkta tutulur ve bu sıcaklıkta homojen bir yapı oluşur. Ardından hızlı bir şekilde soğutulur. İzotermal tavlama, çeliklerin özel mikro yapılarına ulaşmalarını sağlar.
2. Gerilme Giderme Tavlama: Bu tavlama türü, çelik malzemelerin üzerindeki gerilmeleri gidermek için kullanılır. Malzeme, belirli bir sıcaklıkta ısındıktan sonra yavaşça soğutulur. Bu, çelikteki gerilmeleri azaltır ve malzemenin dayanıklılığını artırır.
3. Normalleştirme: Normalleştirme, çelik malzemenin mikro yapısını düzenlemek için kullanılır. Malzeme belirli bir sıcaklıkta ısındıktan sonra serbest hava soğutması ile normal oda sıcaklığına getirilir. Bu, çelik malzemenin dengeli bir yapı kazanmasını sağlar.
4. Yumuşatma Tavlama: Bu tavlama türü, çelik malzemenin sertliğini azaltmak ve işlenebilirliğini artırmak için kullanılır. Malzeme belirli bir sıcaklıkta ısındıktan sonra yavaşça soğutulur.
5. Sertleştirme Tavlama: Bu işlem, çelik malzemenin sertliğini artırmak ve yüzey dayanıklılığını iyileştirmek için kullanılır. Malzeme belirli bir sıcaklıkta ısındıktan sonra hızlı bir şekilde soğutulur.
Her bir çelik tavlama çeşidi, farklı mühendislik uygulamaları ve gereksinimler için kullanılır ve çelik malzemenin özelliklerini özelleştirmek için seçilen tavlama yöntemi çelik türüne ve amaçlarına bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, hangi tavlama yönteminin kullanılacağı, projenin gereksinimlerine bağlı olarak dikkatlice seçilmelidir.